2022

Poznaj CITIZENPLAN bliżej

kontakt@citizenplan.pl

Rok wydania: 2015

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Tematyka miast inteligentnych („smart city”) jest bardzo popularna w dyskusjach o wyzwaniach i rozwoju współczesnych miast. Mimo to, polskojęzycznych publikacji poświęconych temu zagadnieniu jest na rynku niewiele. Publikacja Prof. Danieli Szymańskiej i Michała Korolko należy do jednych z pierwszych kompleksowych ujęć tematu miast inteligentnych, jednak od momentu wydania (2015 rok) niektóre jej fragmenty straciły już na aktualności. Od tego czasu powstało wiele nowych technologii dla miast, a przede wszystkim zmieniły się podejścia do idei miast inteligentnych cechujące się większą refleksją i krytycznym spojrzeniem na zagadnienie. 

Mimo to, książka ta jest warta uwagi ze względu na szerokie spojrzenie na wyzwania współczesnych miast, które niejako są punktem wyjścia do dyskusji na temat miast inteligentnych. Z jakimi problemami mierzą się miasta? Jakie obszary są kluczowe dla jakości życia mieszkańców? I wreszcie – Co jest powodem do kreowania podejścia „smart” w miastach? Prof. Szymańska wśród wyzwań współczesnych miast wymienia przede wszystkim rosnącą liczbę ludności na świecie oraz idącą za tym intensywną migrację ze wsi do miast. Generuje to problemy związane z mieszkalnictwem (rozwój dzielnic biedy), jakością środowiska (zanieczyszczenie, zabudowa terenów zieleni), mobilnością zdominowana przez transport indywidualny, świadczeniem usług komunalnych związanych z gospodarką odpadami, czy też wodno-ściekową.

Drugim, szczególnie wartym uwagi fragmentem książki jest przygotowany przez Michała Korolko rozdział poświęcony innowacjom. Autor zwraca tutaj uwagę, że infrastruktura miejska przestaje być wyznacznikiem konkurencyjności miast – coraz większe znaczenie ma i będzie miał kapitał ludzki. W części tej przybliżona została idea Żywych Laboratoriów (Living Labs), będących praktycznym instrumentem wdrażania popytowego podejścia do innowacji w UE. Obok idei otwartych innowacji, otwartych danych oraz sieciowania wśród samorządów stanowi ona elastyczny i szeroko dostępny mechanizm do włączania się w proces generowania rozwiązań problemów współczesnych miast. Autor zwraca uwagę na rolę aktywnych obywateli, będących także jednym z elementów modelu rozwoju opartego na poczwórnej helisie, której członami są także uczelnie wyższe, przemysł i władze lokalne.

Znaczna część książki przedstawia także przykłady miast inteligentnych i wdrażanych na ich obszarach innowacji. Z perspektywy 2021 roku wydają się one być już coraz bardziej powszechne, jednak pozwala to zauważyć postęp technologiczny jaki dokonał się w ostatnich latach.

W książce brakuje jednak zwrócenia uwagi na społeczeństwo i jego rolę w zarządzaniu i funkcjonowaniu miast. Spojrzenie na miasta inteligentne z perspektywy mieszkańców, jako ważnych aktorów w procesie rozwoju lokalnego staje się w ostatnich latach coraz bardziej istotne. Publikacja pozbawiona jest niestety także wyraźnego spojrzenia krytycznego, które skłaniałoby do refleksji na temat interesów poszczególnych aktorów i przyszłości rozwoju miast zorientowanych na bycie „smart”.

Słowa kluczowe: smart city, miasto inteligentne, rozwój miasta, wyzwania współczesnych miast